Astım krizleri, hava yollarının iltihaplanıp daraldığı durumlarda ortaya çıkar ve bu da nefes almayı zorlaştırır; aynı zamanda “tetiklenme” veya bazen “alevlenme” olarak da adlandırılır. Bu krizler çok ciddi olabilir, hatta ölümcül olabilir. Şiddetli bir astım krizi sırasında, akciğerlere yeterince oksijen giremeyebilir ve hatta nefes almanız durabilir.
Astım krizleri genellikle akciğerlerin bir dış maddeye (tetikleyici) karşı tepki olarak ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda, saldırılar herhangi belirli bir sebep olmaksızın da meydana gelebilir.
Astım krizlerine yol açan yaygın tetikleyiciler şunlardır:
- Grip gibi viral solunum yolu enfeksiyonları
- Alerjik reaksiyon gösterenlerde (çim poleni, toz, mantar sporları) alerjen maruziyeti
- Gıda alerjisi
- Dış hava kirliliği
- Ani hava değişiklikleri ile mevsimsel değişiklikler
- Sonbaharda okula dönen çocuklar (muhtemelen tedaviye düşük uyum, artan alerjen ve viral maruziyet ve bağışıklık toleransının düşmesinin birleşiminden kaynaklanabilir.)
- Kontrol ilaçlarını önerildiği gibi kullanmamak
Astım Krizini Tanıma ve Tedavi Etme
Bir astım krizinin geleceğini anlamak önemlidir. Bu, oldukça aniden olabilir veya birkaç gün boyunca yavaşça gelişebilir. Erken uyarı işaretleri, genellikle sağlığınızdaki değişiklikleri deneyimlediğinizde fark edilebilir, örneğin:
- Nefes darlığı, öksürük, hırıltı veya göğüs sıkışmasında artan bir ilerleme
- Peak ekspiratuvar akış (PEF) ölçümlerinde düşük değerler (eğer bir peak flow metre kullanıyorsanız)
- Rahatlatıcı inhaler ilacınızı kullandığınızda şikayetlerinizin kaybolmaması
Astım Krizi Sırasında Ne Yapmalı?
- Astım krizi sırasında ilk yapmanız gereken şey dik oturmak, sakin kalmaya çalışmak ve yavaş, düzenli nefes almaktır.
- Reçete edilen tedaviye veya yazılı eylem planınıza göre rahatlatıcı inhaler ilacınızı kullanın.
- Şikayetleriniz kötüleşiyorsa veya rahatlatıcı ilaçlarınızı aldıktan sonra daha iyi hissetmiyorsanız hemen ambulans çağırmanız gerekir.
- Şikayetleriniz düzelmiyorsa, ambulans gelene kadar rahatlatıcı inhaler kullanmaya devam edin.
- Kaç doz almanız gerektiği konusundaki eylem planınızda belirtilen talimatlara uyun.